We staan als werkende mensen voor enorme uitdagingen waarmee we in veel gevallen vandaag al mee worden geconfronteerd. Willen we vermijden dat de werkende mens de pineut wordt? Dan moeten we klaarstaan met antwoorden.

Klimaattransitie

De grootste uitdaging wereldwijd is de opwarming van de aarde. Die ligt niet in de verre toekomst. Nu al merken we de gevolgen in ons dagelijkse leven. Denk aan de droogtes en misoogsten in Australië of Afrika. De massale bosbranden in Canada, de Verenigde Staten, Spanje en Grieken­land. En de schrijnende impact van de over­stromingen in Italië, Libië, Duitsland, Tsjechië, de Nederlandse en Belgische Maasstreek en de Alpen. Nu al zijn heel wat mensen wereldwijd op de vlucht voor de klimaatverandering. Met een snel stijgende wereldbevolking zal de migratie niet afnemen.

De klimaatverandering zet nu al heel veel bedrijven, overheden en particulieren aan tot versnelde investeringen in de elektrificatie van hun productiemethoden en transportmodi. En dat heeft een rechtstreekse, onmiddellijke impact voor iedereen die werkt in de transportindustrie.

Automatisering, digitalisering en de race to the bottom

Die elektrificatie gaat vaak hand in hand met de versnelde automatisering, digitalisering, de razendsnelle ontwikkeling van artificiële intelligentie … Dat allemaal samen zorgt momenteel voor een omwenteling van onze economie. Ik kan me voorstellen dat truckers en taxi­ chauffeurs zich grote zorgen maken als ze zien hoe zelfrijdende (vracht)wagens worden ontwikkeld, en hier en daar zelfs al operationeel zijn.

Techbedrijven hebben bovendien wereldwijd een race to the bottom in beweging gezet. Door fysieke arbeid ‘uit te besteden’ spelen ze de logistieke dienstverleners uit elkaar die op hun beurt steeds scherper met elkaar concurreren. Het moet alsmaar goedkoper, en dat ten koste van de werkende mensen. De ‘techploitatie’ zet openbare diensten onder druk. De lonen gaan omlaag, vaak door goedkope arbeidskrachten in te zetten. Al dan niet ‘legale’ sociale dumping zijn schering en inslag en dat overal ter wereld.

Populisme en verrechtsing

Vervreemding en onbehagen maken zich van de mensen meester. De angst voor onzekerheid is een belangrijk sociaaleconomisch gevolg. Zeker voor wie in de laagste looncategorieën zit. En een groeiende antipolitiek leidt tot meer populisme en verrechtsing. Het populisme en de verrechtsing vormen daarbij een bedreiging. Want ook onze eigen achterban is niet doof voor de slogans van extreemrechts en populisten. Ze worden verspreid door de rattenvangers van Hamelen die de werkende bevolking proberen te verleiden met een vals narratief van haat, verdeeldheid en uitsluiting.

Als we niet willen dat de geschiedenis zich herhaalt, dan zullen vakbonden méér dan een tandje moeten bijsteken in de strijd tegen populisme en extreemrechts!

Het zijn maar enkele maatschappelijke fenomenen waarin we onze tanden zullen moeten zetten.

Hierna krijg je een overzicht van de belangrijkste uitdagingen waarmee we de komende jaren als vakbonden te maken krijgen. Sommige van die uitdagingen zullen nog verschillende jaren op onze agenda staan. Andere zullen in 2024 al een bepalende afwikkeling krijgen. Ik denk daarbij aan de Europese verkiezingen waarvan de uitkomst cruciaal zal zijn voor de toekomst van Europa en van de werkende mensen in Europa. En elders in de wereld, want Europa is geen eiland. Of we dat nu graag hebben of niet, we zijn allemaal wereldburgers. En voor de duidelijkheid: ik voel me een wereldburger.

De transportsector kampt met lage winstmarges, hoge concurrentie, weinig toetredings­barrières en een hoge bedrijfs­ omzet.

Lokale en regionale transportmarkten spelen een integrale rol in wereldwijde toeleveringsketens, of het nu gaat om passagiersvervoer, vrachtvervoer of zelfs de brandstof die nodig is om de industrie en de bredere economie draaiende te houden.

Hoewel dit in theorie transportmedewerkers meer slagkracht geeft bij industriële onderhandelingen, kan het hen ook blootstellen aan de gevolgen van bedrijfsbeslissingen, genomen in bestuursraden aan de andere kant van de wereld dan waar hun lokale en zelfs nationale vakbonden actief zijn.

Om gehoord te worden moeten we opstaan. We moeten ons organiseren op lokale en inter­ nationale werkplekken en in toeleveringsketens.

Om gehoord te worden moeten we opstaan. We moeten ons organiseren op
lokale en internationale werkplekken en in toeleveringsketens.

We moeten lokale actie afstemmen op internatio­nale campagnes, om besluitvormers effectief ter verantwoording te roepen wanneer zij proberen de stem van lokale werknemers het zwijgen op te leggen en te negeren.

TONY SHELDON
° 26.08.1961. Australië.
Senator voor de Australian Labor Party. Voorzitter van de Australian Senate Education and Employment Committee. Voorheen Nationaal Secretaris van de Transport Workers Union of Australia (TWU) en vroegere voorzitter van de Road Transport Section van de International Transport Workers’ Federation (ITF)